Фотогалерея
16 Маусым, 2021

Алматы қаласында сел қауіпсіздігі бойынша жұмыстар басталды

Алматы қаласының маңында 45 мореналық және мұздық көлдер орналасқан, олардың ішінде аса қауіпті – 12, бұл ретте ағымдағы жылы 8 көл аса қауіпті болып саналады.

Алматы қаласының аумағында селмен күресудің ең тиімді әдісі - мореналық көлдерді босату бойынша алдын алу жұмыстарын жүргізу қолданылады.
Ағымдағы жылы Ақсай, Үлкен және Кіші Алматы өзендерінің бассейндеріндегі 8 көлді босату бойынша алдын алу жұмыстары жоспарланған.

Барлық мореналық көлдер толтыру сатысында, көптеген көлдерде жер үсті ағыны бар, мұздықтардың қарқынды абляциясы байқалмайды.
Қазіргі уақытта 8 көлде жұмысқа 90 адам кіріседі, бульдозерлер іске қосылады, эвакуациялық арналарды тазарту және тереңдету, сифон құбырларын орнату және монтаждау, сондай-ақ сорғы қондырғыларын іске қосу бойынша жұмыстар жүргізу жоспарлануда. Осы мақсатта өнімділігі жоғары 9 дана сорғы, 2000 метр полиэтилен құбырлары дайындалды, олар 2019 жылы Алматы қаласы әкімдігінің қолдауымен және қолдауымен сатып алынды.

Мореналық көлдердің жай-күйіне бақылау жүргізу үшін тұрақты негізде жұмыс істейтін 9 бекетке қосымша – 12 биік таулы маусымдық бекеттер қойылды. Сел қаупі бар кезеңде барлығы 21 бекет жұмыс істейтін болады.
Айта кету керек, 2020 жылы 7 мореналық көлде ағызу каналдары арқылы, оларды тазарту және тереңдету жолымен, сондай-ақ сифон құбырларынан – 5,2 млн.м3 су тартып шығарылды.

Әлемдік тәжірибені ескере отырып, "Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде және "Smart-city" базасында әкімдіктің қолдауымен Кіші және Үлкен Алматы, Қарғалы және Ақсай өзендерінің бассейндерінде сел қаупінің автоматтандырылған мониторингі жүйесін енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде.

2019 жылы бірінші кезеңді іске асыру шеңберінде Кіші және Үлкен Алматы өзендері бассейндерінің мореналық көлдерінде, бөгеттерінде, сел ошақтарында және өзен арналарында 10 станция салынды, сондай-ақ "Қазселденқорғау" АҚПТБ ММ және Алматы қаласының ТЖД бағдарламалық қамтамасыз ету әзірленді және диспетчерлік орындар құрылды.

Ерлан Әлібеков, Алматы қалалық ТЖД басшысының орынбасары:
-Ағымдағы жылы қалған 21 станцияның құрылысын аяқтау жоспарлануда.
Қаланың сел қауіпті аудандарындағы сел қаупінің автоматтандырылған мониторинг жүйесі нақты уақыт режимінде гидрометеорологиялық жағдайды, мореналық көлдерді бақылауды қашықтықтан қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Ілияс ЕГЕНБЕРДІ, «Қазселденқорғау» ММ-нің Төтенше жағдайлардың алдын алу және қорғаныш құрылыстарын пайдалану бөлімінің Бас инжинері:

-Қазіргі таңда «Қазселденқорғау» ММ Бақылау және құлақтандыру қызметінде 62 тұрақты бекет пен 51 маусымдық бекет гидрометрологиялық және сел қауіптілігін бақылау мақсатында өз қызметін жалғастыруда. Біздің мекеме мамандарымен республика бойынша жалпы биік таулы аймақтарда 947 мореналық көлдер тіркелген. Оның 156-ы ақтарылу қаупі бар сел қауіпті болып саналады. Тұрғындардың және шаруашылық нысандардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында жалпы «Қазселденқорғау» ММ-нің аймағында 17 мореналық көлге су деңгейін қауіпсіз деңгейге түсіру, алдын алу іс-шаралары жоспарлануда. Оның ішінде Алматы қалалық пайдалану техникалық басқармасында 8 көлге алдын алу жұмыстары басталды. Сел қауіпті кезеңі басталғалы жалпы соңғы 5 күн ішінде Іле Алатауы бойынша маусымдық бекеттеріміз ашылып, жұмысын жалғастырып келеді. Осы сел қауіпсіздігі кезеңінде тұрғындардың қауіпсіздігі мақсатында 13 инжинерлік қорғаныш ғимараттарының ағымдық қалпына келтіру жұмыстары жоспарлануда. «Қазселденқорғау» ММ жауапкершілік аймағындағы өзен алаптары бойынша сел жырғылары мен ошақтары, сел және сырғыма қауіптілігін, мореналық көлдер мен мұздықтары қауіптілігін фондық бақылау мақсатында жыл сайын аэрошолу жұмыстары жүргізілуде. Жыл сайын тікұшақтар көмегімен арнайы жұмысшы топтар мен «Қазселденқорғау» ММ мамандары сифондық трубалар және сусорғыш құрылғыларды биік таулы аймақтарға су деңгейін қалыпты деңгейге түсіру үшін жеткізіп отырады. Ұшу жұмыстары бойынша белгілі бір жоспар болғанымен, гидрометерологиялық жағдайға байланысты өзгерістер болып тұрады.

Самат ДӘУЛЕНҚАНОВ,

«Қазселденқорғау» ММ-нің Алматы қалалық пайдалану басқарамасы филиалының бастығы:

-Алматы қаласына қауіпті мореналық көлдердің барлығы біздің тікелей қадағалауымызда. Біздің гидробекеттер судың көтерілуі мен түсуін толыққанды бақылап отырады. Үлкен Алматы, Кіші Алматы өзен алаптарындағы көлдерде автоматтандырылған мониторингтік жүйелер қойылған. Бұл техникалық құрылғылар қосымша судың деңгейін, ауа температурасын төменгі жаққа хабарлап отырады. Тиісті нәтижесін көрсетуде.