• АҚПАРАТ АҒЫНЫ
• 09 Желтоқсан, 2018

#Explorestan туристерді Қазақстанға тарта ала ма?

Қазіргі заманғы туристік сала негізгі трендтердің бірі - онлайн-брондау және саяхат жасауды дербес жоспарлаудың өспелі үлесімен сипатталады. Адамдар жиі түрде сапарлау үшін елді таңдауды дұрыс көреді, туристік агенттіктердің ұсынған туристік пакеттеріне және әсерлі жарнамасына бағдарланбай-ақ, әлеуметтік желілердегі басқа адамдардың әсерлері мен пікірлері негізінде өз таңдауын жасайды. Осылай болғандықтан дәстүрлі шешімдер енді осы немесе басқа елдің алға жылжуында күтілетін қайтарымды келтірмейді. Өзнің туристік мүмкіндіктерімен танымал елдер, олар туристік брендті ілгерілетуге едәуір қаражат жұмсауды жалғастырса да, ұзақ уақыт бойы қолданыстағы бэкграундқа арқа сүйеуі мүмкін. Бірақ Қазақстан сияқты тек өз атауын туризм үшін танымал елдердің картасына енгізуге тырысатын елдерге жаңа креативтік тәсілдерді іздеуі қажет. Экономикалық тұрғыдан туристік саланың тартымдылығы күмән тудырмайды. Бүгінде бұл өсудің үлкен әлеуеті бар ең перспективалы бизнес бағыттардың бірі. Дүниежүзілік туристік ұйымның мәліметі бойынша, жыл сайынғы туристік айналым 1,3 миллиардқа жуық адамды құрайды, ал туристің орташа чегі бір сапарға 1100 долларға жетеді. Халықаралық туризм жыл сайын 1,4 триллион доллар әкеледі, бұл әлемдік ЖІӨ-нің 10%-ға жуығын құрайды. Туристік брендті қалай алға жылжыту туралы талқылау Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Туризм индустриясы комитетінің қолдауымен «Kazakh Tourism» ҰК АҚ ұйымдастырған Travel Media Talks форумында өріс алды. Форум туризм туралы тұңғыш концептуалды іс-шара болды, ол өзінде TED Talks аясында жүзеге асырылған талқылау сессияларының элементтерін және көпшілік алдында сөз сөйлеудің әлемде танымал форматындағы тәжірибені үйлестіреді, онда қысқа таныстырылымдар, дәрістер, сөз сөйлеулер және мастер-кластармен шығатын жалғыз спикерлеріне негізгі рөл бөлінеді.   Форум спикерлері алты елдің туризм және медиа саласындағы сарапшылары болды, оның ішінде қазақстандық мамандар және Ұлыбритания, Ресей, Украина, Беларусь және Қырғызстаннан келген  арнайы қонақтар бар. Форум аясында Қазақстанның туристік брендінің тұжырымдамасы ұсынылды. Оны Kazakh Tourism ұлттық компаниясы ActionMedia (Қазақстан) және Media Gurus Inc. (Канада) агенттіктерімен бірлесіп әзірледі. Оның басты идеясы Қазақстанды туристік дестинация саяхатшыларының кең тобы үшін жаңа және беймәлім ретінде  қабылдауды қалыптастыруда.  Сонымен бірге, авторлар тұжырымдама, ең алдымен, шетелдік аудиторияға, әсіресе заманауи туризмнің үрдістерін қалыптастыратын миллениалдар мен Z- ұрпақтары үшін бағытталғанын атап өтті. Авторлар біздің еліміздің бірегейлігі оның дамуының тарихи-мәдени ерекшеліктерінің әр түрлілігінде екеніне, дұрыс көзқараспен келгенде барлық тілек білдірушілерге ұмытылмас тәжірибе алуға мүмкіндік беруіне назар аударады – Қазақстан активінде ұлыстардың, діндердің, мәдениет және тілдердің, тағамдардың, табиғат пен климаттың, тарихи және сакральды орындардың алуан түрлілігі бар. «Біз анықтаған инсайттар еліміздің туристік тартымдылығын қалыптастыруда жергілікті қоғамдастықтың рөлін айқын болжайды. Біз көптеген проблемалардың бірінші, сондай-ақ екінші мақсатты топтар үшін де ұқсас екенін білдік. Осыған байланысты бренд-платформаны бірыңғай ұлттық бренд ретінде дамытудың үлкен әлеуетін көреміз. Елдің жергілікті деңгейде ілгерілеуі әрбір қазақстандық үшін ар-намыс мәселесі болуы керек, ол соңында шетелдік туристерді кері итеретін инфрақұрылымдық проблемаларды жоюға әкеледі», - деп атап өтті жобаның шығармашылық продюсері, белгілі халықаралық журналист Риз Хан. Авторлардың негізгі мақсаты – елдегі барлық туристік мүмкіндіктер туралы жергілікті ғана емес, әсіресе шетелдік аудиторияны хабардар ету, сондай-ақ оларға осы мүмкіндіктерді сезінуге мүмкіндік беру. Басқаша айтқанда – оларды өзіңізге арнап ашу. Тұжырымдаманың ерекшеліктерінің бірі - көптеген шетелдік азаматтар жағымсыз байланыстыратын «стан» жұрнағын келтіру. Қазақстанға #Explorestan негізге алу, және оны әр түрлі нұсқаларға - #Friendlystan_Kazakhstan – қазақтың қонақжайлылғы туралы, #Adventurestan_Kazakhstan – туризмнің шытырман оқиғалы түрлері туралы, #Naturestan_Kazakhstan – экотуризм туралы және т.т. айтқан кезімізде. бейімдеу ұсынылады және тағы басқалары. Нейминг құрылымының ерекшеліктерінің бірі ретінде хэштегті пайдалану атауға үйлесімді толықтыру мен цифрлаудың нағыз символы болып табылады. PR - Liulka PR стандартсыз украина агенттігінің негізін қалаушы Татьяна Люлька форумда өткен талқылаулар барысында, жұрнақ туралы идея тіпті оның алаңдаушылығын туғызса да, ол оны пайдалануға тәуекел ететінін атап өтті. Оның үстіне, бұл тұжырымдамада #explorestan тек негіз ретінде болады, және әрбір адам оны «стан»-дағы өзінің хэштегінде - тамақ пен сауық кешінен экстремалды саяхатқа және ғылыми зерттеулерге дейін бәрінен бұрын ұнайтынын бере отырып, оны өзінше дамыта алады. Сөз ретіне қарай, Люлька бүгінгі күні еліміздің туристік брендін алға жылжыту тұрғысынан әлдеқайда көп қайтарымды танымал блогерлерден емес, әлеуметтік желілердің қарапайым пайдаланушыларынан алуға болатынына көз жеткізген. «Брендтерді брендтерге қатысы жоқ адамдар жасай алады. Сондықтан қарапайым адамдарды тарту өте маңызды, дәл осылар өте көп жаңа мағына енгізуі мүмкін. Осы елде тұратын адам оның елшісі болған кезде, біздің барлығымыз елімізді жақсы көргенде, бұл оның экономикасына әсер етеді», - деп сарапшы сенеді. «The Steppe жобасының негізін қалаушы Зауре Розмат та онымен пікірлес: «Трэвел-влог форматы бұдан әрі классикалық ұғымда жұмыс істемейді. Контент жасай алатын инфлюенсерлер бар, және олар тек өз елдерін жақсы көруі тиіс». «Айкур» Федерациясының Президенті, Қырғыз Республикасы туризм департаментінің бұрынғы директоры Мақсат Чәкиев туристік брендті дамыту мен алға жылжыту қажеттілігімен толықтай келіседі, және, оның пікірінше, бұл үшін «стан» жұрнағын табысты пайдалануға болады. Мақсат Чәкиев Қырғызстан, өзінің Бүкіләлемдік көшпенділер ойындарын өткізу идеясын әлемде тарата отырып, сондай-ақ контрасты пайдаланғанын – және өте табысты болғанына назар аударды. Жалпы алғанда, қазақстандықтар өздерінің елін оны алға жылжыту мәселелерінде қолдау көрсетуге дайын. «Еуразиялық медиа форум» Халықаралық қорының бас директоры Руслан Жемков зерттеулер деректерін келтірді, ол бойынша қазақстандықтардың 87% -ы туристік саланы дамытуға - өз еркімен және ақысыз көмек көрсетуге дайын. Әзірге #еxplorestan Қазақстанның ұлттық туристік бренді бола ма деп айту қиын. Kazakh Tourism ұлттық компаниясы ел үкіметіне тұжырымдама жобасын алдын ала ұсынды, ал қазір идея бизнес-қауымдастықпен талқылануда. Сонымен бірге, Kazakh Tourism #Explorestan Kazakhstan брендін визуалдауға байқау өткізілетін туралы хабарлап қойды. Және де, тұжырымдама әзірге үкіметтік деңгейде талқыланатын болғандықтан, бұл идея «халыққа барады» және өз елін сүйетін, және бүкіл әлемнің Қазақстанды жақсы көруін армандайтын – қазақстандықтардың өздері арқылы дами беретін болады.