• АҚПАРАТ АҒЫНЫ
• 02 Сәуір, 2020

Қаржы нарығын реттеуге бағытталған өзгерістер

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Қазақстан Президентінің тапсырмаларын іске асыру үшін төтенше жағдайды енгізу кезеңінде халық пен кәсіпкерлікті қолдау бойынша бірқатар шаралар қабылдады. Көрсетілген жеке тұлғалардың тізімдері ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің және кредиттік бюролардың ақпараты негізінде берілетін болады. Мынадай барлық қалған қарыз алушылар (жеке тұлғалар) қаржылық жай-күйінің нашарлау себептерін көрсетіп, өтініш жазуға тиіс: карантиннің енгізілуіне байланысты уақытша жұмысқа жарамсыз; ақы төленбей еңбек демалысында жүрген; жұмыстан шыққан, еңбек шартын бұзған және өзге еңбек шартын тоқтатқан; жалақысы немесе өзге кірістері төмендетілген немесе төлеу тоқтатылған; егер қызметкер аумағында төтенше жағдай және (немесе) карантин қолданылатын жерге баруына (шығуына) шектеу қойылуына байланысты жұмыс орнында бола алмаған жағдайда қызметкер төтенше жағдай және (немесе) карантин енгізілген жерге кіруге (шығуға) шектеу салынуына байланысты жұмыс орнына бола алмайтын жағдайда; қаржылық жай-күйдің нашарлауын көрсететін өзге де себептер. Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін жеңілдікпен несиелеу бағдарламасы Осы Бағдарламаны іске асыру үшін шағын, орта кәсіпкерлік субъектілеріне және дара кәсіпкерлерге екінші деңгейдегі банктерге шартты салымдар орналастыру арқылы 600 млрд. теңге бөлінеді. Ақша қаражаты ШОК субъектілеріне жаңа кредиттер беруге бағытталуға тиіс; бір қарыз алушыға арналған лимит: заңды тұлғалар – шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері үшін - 3 млрд теңгеден аспайды; жеке кәсіпкерлер үшін - 50 млн теңгеден артық емес. айналым қаражатын толықтыруға арналған кредит қарыз алушының банктік шотына аударылады және қарыз алушы тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді, салықтарды және бюджетке төленетін басқа да төлемдерді, жалақыны қолма-қол ақшасыз тәсілмен төлеуге төлемдерді жүзеге асырады. Бағдарлама бойынша оператор ретінде «Қазақстанның орнықтылық қоры» акционерлік қоғамы (ҚОҚ) іс-әрекет етеді. Ұлттық Банк ҚОҚ-ты 600 млрд теңге мөлшерінде толық капиталдандыруды жүзеге асырады. ҚОҚ екінші деңгейдегі банктерге негізделген салымды орналастырады. Активтердің сапасын тәуелсіз бағалаудан (Asset Quality Reviews) өткен және өз портфелінде шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне арналған қарыздары бар 13 қатысушы банк анықталды. Агенттік «Қазақстанның орнықтылық қоры» АҚ-пен бірлесіп кәсіпкерлерге берілген жеңілдікті кредиттерді уақтылы және нысаналы пайдалану мониторингін ай сайынғы негізде жүзеге асыратын болады. Кеше ғана Жинақ Банкі ҚОҚ-пен бірлесіп Кәсіпкерлерге арналған жеңілдікті кредит беру бағдарламасын іске асыруға кірісті. Таяу арада қалған банктер де бизнесті қаржыландыра бастайды.   Ломбардтарға, микроқаржы ұйымдарына және онлайн-кредитор компанияларға тексеру жүргізу Тексеру 17 қалада ағымдағы жылғы наурыздан бастап маусым аралығында өтетін болады, тексерілетін ломбардтардың негізгі бөлігі микроқаржы ұйымдарының көбі шоғырландырылған Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалаларында орналасқан. Тексеруге 1100 (бұл республика бойынша жалпы санының 50%-ынан астамын құрайды), оның ішінде сәуірде – 424, мамырда – 323, маусымда – 353 ломбард қамтылатын болады. Сондай-ақ шамамен 50 онлайн-кредиттеу субъектісі және 200 микроқаржы ұйымы субъектісі тексеріледі. Бірінші кезекте тексеру топтары Қазақстан Республикасы Президентінің төтенше жағдайды енгізу салдарынан зардап шеккен халықтың, шағын және орта бизнес субъектілерінің қарыздары бойынша негізгі борыш пен сыйақы сомаларын төлеуді тоқтата тұру туралы тапсырмасын орындау мәніне тексеру жүргізетін болады. Тексеруге кірісті жылыстату және терроризмді қаржыландыруға, қаржы пирамидасын ұйымдастыруға қарсы іс-қимыл, борыш жүктемесінің коэффициентіне, сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесінің мөлшеріне және микроқарыздар бойынша шекті сыйақының мәніне, сыйақыны, айыппұлдар мен өсімпұлдарды дұрыс есептеуге, микрокредит бойынша берешекті өтеу кезектілігінің тәртібіне қойылатын талаптар бөлігінде заңнаманы сақтау туралы деректер де тексеріледі. Заңнама талаптарын бұзушылықтар, қаржы пирамидасының және заңсыз банк қызметінің белгілері анықталған жағдайда ұйымдарға қызметін тоқтатуды қоса алғанда, заңсыз қызметі үшін жауапкершілікке тарту шаралары қолданылады. Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі  Төрағасының орынбасары Нұрлан Әбдірахманов