• УЙҒУР АВАЗИ
• 13 Маусым, 2011

Мениң ағинәм вә униң оғли

Биз, уруш жиллириниң балилири атилип кәткәнләр, әтималим, йоқсизчилиқ билән еғирчилиқниң дәрдини көп тартқанлиқтин болса керәк, һазир әшу балилиқ чағлиримизни пат-пат әскә алимиз. Бу мақалини йезишқа тутуш қилғанда, йәнә бир қетим әшу әстин чиқмас пәйтләрни көз алдимға кәлтүрдим. Қәләм елишқа мәҗбур қилған нәрсә Карл ағинәмниң чоң оғли — ички әскәрләр полковниги Сәвирдин Имировни гезитханларға қисқичә болсиму тонуштуруп өтүш нийити болди. Шундиму мән гәпни униң дадиси — Ғалҗатниң тописини биллә кечип, ачарчилиқ дәрдини тәң тартип өскән ағинәм Карл тоғрилиқ башлашни тоғра көрдүм.

Карл 1938-жили Ғалҗатта туғулди. Биз хошна олтардуқ. Карлниң момиси — Нурхан мениң киндик анам болған екән. Дадиси урушқа кетип қайтип кәлмигән Карл әйнә шу момайниң қолида тәрбийиләнди. Бизгә қариғанда, қери момайниң қолида қалған Карлниң турмуш шараити еғирирақ еди. Униң биз әс билгән пәйтләрдики түрини көз алдимға кәлтүрсәм, Карлни һәммигә мәлум «Мениң исмим Қожа» фильмидики баш қәһриманға охшитимән. Һаятниң иссиқ-соғиға урулуп тавланған Карл әйнә шу Қожа охшаш ички дунияси таза һәқиқий инсанлардин болуп йетилди.

Тәғдир 1945-жили йәттә яшлиқ Карлни Подгорное (һазирқи Қирғизсай) йезисидики балилар өйигә елип кәлди. Ата-ана меһригә тоймиған у тамақ билән кийим камчилиғила әмәс, шундақла яла-төһмәт вә камситишларниң һәммисигә жумран қәлби билән бәрдашлиқ берип өсти. 1952-жили Карл өзигә охшаш бир топ житимлар билән Ишиктә шәһиридики балилар өйигә йөткилиду. Бу йәргә сиңип, епи-җепини тапқичә талай түнләрни уйқисиз жиғлап өткүзгәнлигини Карл та һеликәм еғир тинип әскә алиду. Мошу балилар өйидин 1954-жили Қарағанда шәһиригә берип, шу йәрдә оқуп, қурулушчи мутәхәссислигини егиләйду вә вәтән алдидики һәрбий борчини ада қилишқа атлиниду.

Һәрбий сәптин қайтқан Карл, күтүватқан һеч ким йоқ болсиму, жути — Ғалҗатқа беришни тоғра көриду. Шундақ қилип, 7 йешида чиқип кәткән Карл, аридин топ-тоғра 15 жил өткәндин кейин, йәнә муқәддәс жутиға қайтип келиду.

Карл 1962 — 1989-жиллири милиция органлирида үлгилик хизмәт қилип, һөрмәтлик дәм елишқа чиқти, онлиған медаль вә пәхрий ярлиқлар билән тәғдирләнди. Өмүрлүк җүпти Җанархан билән бәш бала тепип, уларни җәмийитимизниң мунасип гражданлиридин қилип тәрбийилиди. Шу пәрзәнтлириниң бири — жуқурида мән ейтип өткән Сәвирдин Имиров.

Сәвирдин Карл оғли 1967-жили Чонҗа йезисида туғулди. 1984-жили мошу йезидики рус оттура мәктивини тамамлиди вә шу жили Новосибирск шәһиридики алий һәрбий қоманданлиқ училищесиниң курсанти аталди. Уни әла баһалар билән тамамлиған Сәвирдин хизмитини СССР ички әскәрлири мәхсус қисимлириниң Москва дивизиясидә взвод командири сүпитидә башлиди. Андин рота командириниң сәясий ишлар бойичә орунбасари, рота командири хизмәтлирини атқурди. 1988-жили Кавказда милләтләр ара тоқунушларниң алдини елиш чарилиригә қатнишип, униң утуқлуқ әмәлгә ашурулушиға төһпә қошти.

1991-жили, йәни Қазақстан Җумһурийити мустәқилликкә еришкән дәсләпки күнләрдила, Сәвирдин Имиров Президентимиз Нурсултан Назарбаевниң намиға Қазақстан ички әскәрлириниң тәркивидә хизмәт қилиш нийити барлиғи тоғрилиқ рапорт язди. Шундақ қилип, әнди Сәвирдинниң хизмити Қазақстан қураллиқ күчлири сепидә давамлашти. У 1992 — 1997-жиллири елимизниң ички әскәрлири қисимлирида һәр хил лавазимларни егилиди: оқуш ротиси командириниң орунбасари, конвой батальони штабиниң башлиғи, патруль батальони командириниң орунбасари, «Бүркіт» алаһидә мәхсәтләр қисми командириниң орунбасари, ички әскәрләр қоманданлиғи Баш башқармисиниң чоң офицери хизмәтлирини атқурди. Ейтиш керәкки, ахирқи хизмәт орнида елимизниң барлиқ һөкүмәтлик органлириниң Астанаға көчүшигә һәмкарлишиш чарә-тәдбирлиригә паал қатнашти. 1995-жили елимизниң бехәтәрлигини тәминләш мәхситидә вә МДҺниң Коллективлиқ бехәтәрлик шәртнамиси даирисидә Таҗикстан Җумһурийитидә таҗик — авған чегарисини һимайә қилиш бойичә течлиқпәрвәрлик миссияси қисимлириниң тәркивидә болди.

1997 — 2009-жиллири ички әскәрләрниң Ғәрип (Орал) вә Шәриқ (Өскәмән) қисимлирида полк командириниң тәрбийә вә иҗтимаий-һоқуқ ишлири бойичә орунбасари лавазимлирини егилиди. Сәвирдин Қазақстандики һәрбий қисимларни башқуруш вә һоқуқ-дөләт ишлирини уюштуруш бойичә методикилиқ қолланмиларниң дәсләпки муәллиплириниң бири болуп һесаплиниду. У 2004 — 2009-жиллири һәрбий хизмәтчиләрни оқутуш вә тәрбийиләш мәсилилири бойичә онлиған җумһурийәтлик илмий-әмәлий конференцияләрни өткүзүшниң бешида болди, мошу мавзуға беғишланған хәлиқ ара конференцияләргә иштрак қилди.

Сәвирдин 2007-жили Ғәрбий Қазақстан менеджмент вә тиллар институтини дөләтлик вә йәрлик башқуруш бакалаври мутәхәссислиги бойичә, 2008-жили Қазақстан Җумһурийити Президенти йенидики Дөләт хизмити академиясиниң мәхсус курсини тамамлиди. Һазир полковник Сәвирдин Имиров Астана шәһиридә Қазақстан Җумһурийити Ички ишлар министрлигиниң Ички әскәрләр комитетида башқарма башлиғиниң орунбасари — Тәрбийә вә иҗтимаий һоқуқ ишлирини уюштуруш бөлүминиң башлиғи лавазимида хизмәт қиливатиду.

Ағинәмниң оғли Сәвирдинниң хизмәт-паалийитиниң қисқичә баяни әйнә шуниңдин ибарәт. Бу йәрдә у тәғдирләнгән мукапатлар тоғрилиқ ейтип өтүшниму тоғра көрүватимән. Сәвирдин 2008-жили һәрбий қәсәм ядқа садиқлиғи, елимизда җәмийәтлик тәртипни тәминләштә көрсәткән қәһриманлиғи үчүн ІІ дәриҗилик «Айбын» ордени билән тәғдирләнди. Шундақла униң мәйдисини «Қазақстан Җумһурийити мустәқиллигиниң он жиллиғи», «Қазақстан Җумһурийити Конституциясигә — он жил», «Алаһидә хизмити үчүн», «Һәрбий һәрикәтләр ветерани» охшаш медальлар билән бәлгүләр безәп туриду.

Мән, пурсәттин пайдилинип, ағинәмниң оғлиға хизмитидә йәниму чоң утуқларға йетишигә тиләкдашлиқ билдүримән.

Нурвәг СЕЙИТОВ,

Уйғур наһийәлик Ветеранлар вә ақсақаллар кеңишиниң рәиси.